1. Cornelia Funke - Atramentowy świat - Atramentowe serce, Cornelia Funke
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
L\
2009 -
d9M
i
w
JLtramentirwe herce
Atramentowe
kerce
Cornelia Funke
Z ilustracjami autorki
Tłumaczenie z języka niemieckiego Jan Koźbiał
EGMONT
Dla Anny, która odłożyła nawet Władcę Pierścieni,
aby przeczytać tę książkę. Czy można wymagać więcej od córki?
I dla Elinor,
która użyczyła mi swojego imienia.
Nazwałam nim jedną z postaci, choć nie była to
królowa elfóv
Tytuł oryginału: Tintenherz
miSU feHiiimsKA puauczśT
Zabrzu 2N. KLAS.
NR |NW.
__ .
Gcoi
© Cecile Dressler Verlag GmbH & Co. Y Ali rights reserved.
Original cover design by łan Butterworth. Original cover illustration by Carol Lawson.
© for the Polish edition by Egmont Polska Sp. z o.o., Warszawa 2005
Redakcja: Anna Jutta-Walenko
Korekta: Agnieszka Trzeszkowska, Agnieszka Spryeha
Wydanie drugie, Warszawa 2006 Wydawnictwo Egmont Polska Sp. z o.o. ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa tel. (0-22) 838 41 00 www.egmont.pl/ksiazki
ISBN: 83-237-1816-4
Opracowanie typograficzne, skład i łamanie: Grażyna Janecka
Druk: Colonel, Kraków
Szło, szło.
Szło słowo, szło,
szło przez noc,
chciało świecić, chciało świecić.
Popiół.
Popiół, popiół. Noc.
Paul Celan, Przez ciasną bramę
1
Nocny gość
Księżycowy blask odbija! się w oku konika na biegunach i w oku myszki, kiedy Tolly wyjął ją spod poduszki, aby obejrzeć. Zegar tykał i zdawało mu się, że pośród ciszy nocnej słyszy tupot małych bosych stopek po podłodze, potem chichot i szepty i coś jakby odgłos przewracania kart dużej księgi.
Lucy M. Boston, Dzieci z Green Knowe
Tamtej nocy padał deszcz - drobny, szemrzący deszcz. Jeszcze wiele lat później wystarczyło, że Meggie zamknęła oczy, a znów go słyszała, jakby ktoś stukał w szybę delikatnymi paluszkami. Gdzieś w ciemności ujadał pies i Meggie przewracała się z boku na bok, nie mogąc zasnąć.
Twarda okładka uwierała ją w ucho, jakby ukryta pod poduszką książka chciała zwabić Meggie z powrotem pomiędzy zadrukowane kartki.
- Oho, musi ci być bardzo wygodnie z tym kanciastym, twardym przedmiotem pod głową - śmiał się ojciec, gdy po raz pierwszy znalazł książkę pod jej poduszką. - Przyznaj się, że w nocy szepcze ci do ucha swoją opowieść.
- Owszem! Ale to działa tylko u dzieci - odcięła się Meggie, a Mo uszczypnął ją w nos.
Mo. Meggie nigdy nie nazywała ojca inaczej.
Tamtej nocy - nocy, od której wszystko się zaczęło i która tak wiele zmieniła raz na zawsze - Meggie jak zwykle miała pod poduszką jedną ze swych ulubionych książek. Nie mogąc usnąć, usiadła, przetarła zmęczone oczy i wyciągnęła książkę. Kiedy ją otworzyła, strony zaszeleściły obiecująco. Meggie uważała, że ten pierwszy szept kartek jest za każdym razem inny w zależności od tego, czy już wie, co książka jej opowie, czy też jeszcze nie. Ale najpierw musiała zapalić światło. W szufladzie nocnego stolika miała schowane zapałki. Mo zabronił jej palić świece w nocy. Mo nie lubił ognia. „Ogień pożera książki" - powtarzał. Ale w końcu Meggie ma dwanaście lat i chyba potrafi upilnować parę płomyków. Uwielbiała czytać przy zapalonych świecach.
Na parapecie stały trzy lampki i trzy świeczniki. Właśnie zbliżyła zapaloną zapałkę do pierwszego z brzegu knota, gdy usłyszała na zewnątrz kroki. Przerażona zdmuchnęła zapałkę -jakże dokładnie przypominała to sobie po latach! - i klęcząc na łóżku, zerknęła przez mokrą od deszczu szybę.
I wtedy go zobaczyła.
Ciemność poszarzała od deszczu, a obcy na jej tle był zaledwie cieniem. W mroku widziała wyraźnie tylko jego twarz. Do mokrego czoła kleiły się włosy, deszcz spływał po nim strugami, ale on nie zwracał na to uwagi. Stał nieruchomo, obejmując piersi skrzyżowanymi ramionami, jakby w ten sposób próbował się ogrzać. Stojąc tak, wpatrywał się w ich dom.
„Muszę obudzić Mo!" - pomyślała Meggie.
Jednak nie ruszyła się z miejsca. Serce waliło jej jak młotem. Gapiła się w noc, jakby obcy zaraził ją swoim bezruchem. Nagle odwrócił głowę i Meggie wydało się, że patrzy jej prosto w oczy. Błyskawicznie zsunęła się z łóżka, zrzucając na podłogę otwartą książkę. Boso wybiegła na ciemny korytarz.
W starym domu panował chłód, choć był już koniec maja.
8
W pokoju Mo paliło się jeszcze światło. Często czytał do późna w nocy. Meggie odziedziczyła po nim miłość do książek. Kiedy obudzona ze złego snu szukała u ojca schronienia, nic nie działało na nią tak kojąco jak spokojny oddech Mo tuż obok i cichy szmer przewracanych kartek. Nic nie było w stanie tak szybko przepłoszyć złych snów jak szelest zadrukowanego papieru.
Postać za oknem nie była jednak snem.
Książka, którą tamtej nocy czytał Mo, miała bladoniebieską płócienną oprawę. To także przypominała sobie później Meggie. Pamięć przechowuje nic nieznaczące drobiazgi!
- Mo, na podwórku ktoś jest!
Ojciec podniósł głowę, patrząc na nią nieprzytomnie, jak zawsze, gdy przerywała mu czytanie. Potrzebował czasu, by powrócić z innego świata, z labiryntu liter.
- Ktoś jest? Jesteś pewna?
- Tak. Gapi się na nasz dom. Mo odłożył książkę.
- Coś ty czytała przed snem, Meggie? Czyżby Dr. Jekylla i Mr. Hyde-'al
- Proszę cię, Mo, chodź szybko! - zawołała Meggie, marszcząc czoło.
Nie uwierzył jej, ale za nią poszedł. Meggie ciągnęła go za sobą tak gwałtownie, że uderzył boleśnie palcami bosych stóp o stertę książek. Bo o cóż innego? W całym domu leżały na podłodze piramidy książek. Książki nie tylko stały na regałach, jak u innych ludzi, ale walały się pod stołami, krzesłami, w rogach pomieszczeń. Były w kuchni i w toalecie, na telewizorze i w szafach ubraniowych - małe sterty, duże sterty, książki grube, cienkie, stare, nowe... Czekały na Meggie na stole przy śniadaniu -kusząc otwartymi stronami, w słotne dni przepędzały nudę, a czasem można się było o nie potknąć.
9
M
- On tam stoi - szeptała Meggie, ciągnąc Mo do swojego pokoju.
- Czy ma owłosioną twarz? Jeśli tak, może to być wilkołak.
- Przestań!
Meggie spojrzała na niego surowo, choć żarty Mo umniejszały jej lęk. Już prawie sama nie wierzyła w tę postać na deszczu... dopóki nie podeszła do okna.
- Tam! Widzisz go? - szepnęła.
Mo w milczeniu patrzył przez okno ociekające deszczem.
- A przysięgałeś, że do nas nigdy nie przyjdzie włamywacz, bo tu nie ma co kraść - szepnęła Meggie.
- To nie jest włamywacz - odparł Mo, ale kiedy odwrócił się od okna, minę miał tak poważną, że Meggie poczuła jeszcze szybsze bicie serca. - Idź do łóżka - powiedział. - Ten pan przyszedł do mnie.
I wyszedł z pokoju, zanim Meggie zdążyła zapytać, co to, na miłość boską, za wizyta w środku nocy. Przejęta do żywego pobiegła za ojcem. Na korytarzu usłyszała, jak Mo zdejmuje łańcuch przy drzwiach wejściowych, a gdy znalazła się w sieni, ujrzała ojca stojącego w otwartych drzwiach.
Do środka wdarła się noc - ciemna i wilgotna. Szum deszczu nasilił się złowieszczo.
- Smolipaluch! - krzyknął Mo w ciemność. - Czy to ty? Smolipaluch? Co to za nazwisko? Meggie nie przypominała
sobie, by je kiedykolwiek słyszała. Mimo to brzmiało jakoś swojsko jak odległe wspomnienie, niemogące się przyoblec w realny kształt.
Przez chwilę na dworze panowała cisza. Tylko deszcz bębnił, mruczał i szeptał, jakby noc przemówiła ludzkim głosem. Ale potem usłyszeli kroki zbliżające się do domu i z ciemności wyłonił się mężczyzna, którego dostrzegli na podwórku. Długi płaszcz zmoczony deszczem oblepiał mu nogi, a kiedy obcy wszedł w krąg światła wylewającego się z sieni, Meggie zdawało
10
się, że widzi mały, włochaty, węszący pyszczek - na ułamek sekundy wysunął się z plecaka, który niósł mężczyzna, i natychmiast znów się schował.
Smolipaluch otarł rękawem mokrą twarz i wyciągnął rękę do Mo.
- Jak się masz, Czarodziejski Języku? - powiedział. - Dawno się nie widzieliśmy!
- Dawno - powtórzył Mo, z wahaniem ściskając wyciągniętą dłoń Smolipalucha i patrząc gdzieś obok, jakby się spodziewał, że z mroku wychynie jeszcze inna postać. - Wejdź, bo się w końcu przeziębisz. Meggie twierdzi, że już od kilku chwil sterczysz tu na deszczu.
- Meggie? No tak, oczywiście.
Pozwolił się wciągnąć do sieni, po czym zaczął tak dokładnie lustrować dziewczynkę wzrokiem, że z zakłopotania nic wiedziała, gdzie oczy podziać. W końcu też zaczęła mu się przyglądać.
- Urosła.
- Pamiętasz ją?
- Jasne.
Meggie uderzyło, że Mo dwa razy przekręcił klucz w zamku.
- Ile ona ma teraz lat? - spytał Smolipaluch, uśmiechając się do niej.
Był to dziwny uśmiech. Meggie nie umiała powiedzieć, czy wyrażał drwinę, protekcjonalność, czy po prostu zakłopotanie. Nie odwzajemniła uśmiechu.
- Dwanaście - odparł Mo.
- Dwanaście? No, proszę.
Smolipaluch odgarnął z czoła ociekające deszczem włosy, które sięgały mu prawie do ramion. Meggie była ciekawa, jaki mają kolor, kiedy są suche. Zarost okalający jego wąskie wargi był rudawy jak futro bezpańskiej kotki, której Meggie czasem stawiała przed drzwiami miseczkę z mlekiem. Na policzkach
11
sterczały podobnego koloru rzadkie włoski jak pierwszy zarost młodzieńca. Nic dziwnego, że nie zakrywały blizn - trzech podłużnych bladych szram. Z powodu tych blizn twarz Smolipa-lucha wyglądała tak, jakby kiedyś popękała i ktoś ją skleił na nowo.
- Dwanaście - powtórzył. - Oczywiście. Wtedy miała... trzy lata, jeśli się nie mylę.
Mo skinął głową.
- Chodź, dam ci coś do przebrania - powiedział, ciągnąc gościa z taką niecierpliwością, jakby nagle zapragnął ukryć go przed Meggie. - A ty - rzucił jej przez ramię - ty idziesz spać.
I zamknął drzwi do swojej pracowni.
Meggie nadal stała w miejscu, pocierając zmarznięte stopy o łydki. Ty idziesz spać! Zdarzało się, że Mo rzucał ją na łóżko jak worek orzechów, kiedy robiło się późno. Czasem po kolacji ścigał ją po całym domu, aż w końcu, krztusząc się ze śmiechu, uciekała do swojego pokoju. A czasem był tak zmęczony, że wyciągał się na kanapie, a ona parzyła mu kawę, zanim położyła się spać. Ale nigdy jeszcze nie posłał jej do łóżka w taki sposób, jak to uczynił przed chwilą.
Jej sercem targnął lęk i owładnęło nią dziwne przeczucie, że wraz z tym nieznajomym, którego nazwisko brzmiało tak dziwnie i tak swojsko zarazem, w jej życiu pojawiło się zagrożenie. Nagle pożałowała - gwałtowność tego uczucia ją przeraziła - że zawołała Mo, zamiast zostawić tamtego na dworze i niechby go deszcz zmył z powierzchni ziemi.
Podskoczyła ze strachu, gdy drzwi do pracowni Mo ponownie się otworzyły.
- Jeszcze tu jesteś? - zapytał Mo. - Idź do łóżka, Meggie. Zmykaj!
U nasady czoła miał tę charakterystyczną zmarszczkę, która pojawiała się tylko wtedy, gdy się naprawdę czymś bardzo martwił, i patrzył na nią tak, jakby była powietrzem, jakby myślami
12
był zupełnie gdzie indziej. Złe przeczucie w sercu Meggie rosło, rozpościerając czarne skrzydła lęku.
- Każ mu odejść, Mo! - błagała, gdy ojciec popychał ją w kierunku pokoju. - Proszę! Niech sobie idzie. Nie lubię go.
- Kiedy się obudzisz jutro rano, już go tu nie będzie - powiedział Mo, opierając się o framugę drzwi. - Słowo honoru.
- Słowo honoru? Bez skrzyżowanych palców? - Meggie patrzyła mu prosto w oczy.
Zawsze wiedziała, kiedy Mo kłamał, choćby nie wiadomo jak starał się to przed nią ukryć.
- Bez skrzyżowanych palców - odparł, podnosząc na dowód obie dłonie.
Wychodząc, zamknął za sobą drzwi, choć wiedział, że ona tego nie cierpi. Meggie przycisnęła ucho do drzwi. Usłyszała brzęk naczyń kuchennych. Aha, lisia bródka dostaje gorącej herbaty na rozgrzewkę.
„Mam nadzieję, że się nabawi zapalenia płuc" - pomyślała.
Nie musiałby przecież zaraz umrzeć tak jak matka jej nauczycielki angielskiego. Rozległ się gwizd czajnika, a po chwili usłyszała, jak Mo wraca do pracowni, podzwaniając filiżankami na tacy.
Kiedy zamknął za sobą drzwi, odczekała jeszcze kilka sekund, choć przyszło jej to z najwyższym trudem, po czym wyśliznęła się na korytarz.
Na drzwiach do pracowni Mo wisiała mała blaszana tabliczka. Meggie znała na pamięć wyryte na niej słowa. Na tych staromodnych spiczastych literach uczyła się czytać:
Niektórych książek wystarczy skosztować,
inne się połyka,
a tylko nieliczne trzeba przeżuć
i strawić do końca.
13
Dawno temu, kiedy jeszcze musiała wdrapywać się na skrzynkę, by odcyfrować ten napis, myślała, że chodzi o dosłowne przeżuwanie, i zastanawiała się, dlaczego Mo powiesił sobie na drzwiach słowa kogoś, kto profanuje książki.
Teraz już wiedziała, co to znaczy, ale dzisiejszej nocy nie interesowały jej słowa pisane. Dzisiejszej nocy chciała rozumieć słowa mówione - ciche, ledwie słyszalne słowa, jakie szeptem wymieniali za drzwiami obaj mężczyźni.
- Nie lekceważ go! - usłyszała Smolipalucha.
Jego głos brzmiał zupełnie inaczej niż głos Mo. Nikt nie mówił tak jak jej ojciec. Mo tym swoim głosem potrafił wyczarowywać żywe obrazy.
- Zrobi wszystko, żeby ją dostać! - odezwał się znowu Smoli-paluch. -1 wierz mi, jeśli mówię: „wszystko", to znaczy wszystko.
- Nigdy mu jej nie oddam! - To był głos Mo.
- Tak czy inaczej ją dostanie! Mówię ci, są na twoim tropie.
- Nie pierwszy raz. Jak dotąd zawsze udawało mi się ich zgubić.
- Naprawdę? I myślisz, że długo tak możesz? A co z twoją córeczką? Myślisz, że jej się podobają te ciągłe przenosiny z miejsca na miejsce? Uwierz mi, wiem, o czym mówię.
Za drzwiami zapadła cisza. Meggie wstrzymała oddech w obawie, że tamci dwaj mogą ją usłyszeć.
Potem znów odezwał się ojciec. Mówił wolno, jakby jego język z trudem formował słowa:
- Więc co... powinienem zrobić twoim zdaniem?
- Jedź ze mną. Zaprowadzę cię do nich!
Brzęk filiżanki. Uderzenie łyżeczki o porcelanę. Jak głośne potrafią być w ciszy najlżejsze dźwięki.
- Wiesz, że Capricorn docenia twój talent. Na pewno by się ucieszył, gdybyś mu ją sam przywiózł. Ten nowy, którego wynalazł na twoje miejsce, to straszny partacz.
Capricorn. Jeszcze jedno dziwne nazwisko. Smolipaluch wyrzucił je z siebie, jakby się obawiał, że wypali mu ono język.
14
Meggie poruszyła zgrabiałymi palcami u nóg. Zmarzł jej już nawet nos, a w dodatku niewiele rozumiała z rozmowy obu mężczyzn, choć starała się zapamiętać każde słowo. W pracowni znowu zapadła cisza.
- No, nie wiem... - powiedział w końcu Mo. Głos miał tak zmęczony, że Meggie serce ścisnęło się z żalu. - Muszę się zastanowić. Jak sądzisz, kiedy jego ludzie mogą tu być?
- W każdej chwili!
Te słowa padły ciężko jak kamień.
- W każdej chwili - powtórzył Mo. - No dobrze. W takim razie zdecyduję się do jutra. Masz gdzie spać?
- O, z tym nie ma kłopotu - odparł Smolipaluch. - Zdążyłem się już przyzwyczaić, chociaż ciągle jeszcze wszystko jest dla mnie za szybkie. - Roześmiał się ponuro. - Ale chciałbym wiedzieć, co postanowiłeś. Mogę przyjść jutro? Tak koło południa?
- Oczywiście. O wpół do drugiej odbieram Meggie ze szkoły. Wtedy możesz przyjść.
Meggie usłyszała odsuwanie krzesła. Rzuciła się do swego pokoju. Kiedy otwierały się drzwi do pracowni, ona akurat zamykała swoje. Leżała w łóżku z kołdrą podciągniętą pod samą brodę i nasłuchiwała, jak ojciec żegna się ze Smolipa-luchem.
- Jeszcze raz dziękuję za ostrzeżenie - usłyszała jego głos.
A potem oddalające się kroki Smolipalucha - powolne, ociągające się, jakby nie mógł się zdecydować, czy odejść, jakby nie powiedział jeszcze wszystkiego, co zamierzał.
Ale w końcu poszedł sobie i tylko deszcz wciąż stukał drobnymi palcami w okna pokoju Meggie.
Kiedy Mo zajrzał do niej, szybko zamknęła oczy, próbując oddychać tak wolno i miarowo jak ktoś pogrążony w głębokim, niewinnym śnie.
15
Ale Mo nie był głupi. Czasem był przerażająco mądry.
- Meggie, pokaż stopę - powiedział.
Niechętnie wytknęła spod kołdry wciąż jeszcze lodowatą stopę, wsuwając ją w ciepłe dłonie Mo.
- Wiedziałem - powiedział. - Szpiegowałaś. Czy chociaż raz mogłabyś zrobić to, o co cię proszę?
Wzdychając, schował jej stopę pod rozkosznie ciepłą kołdrę. Potem usiadł na łóżku, przejechał dłonią po zmęczonej twarzy i spojrzał przez okno. Jego włosy były czarne jak futerko kreta. Natomiast Meggie była blondynką tak jak jej matka, którą znała tylko z kilku wyblakłych zdjęć.
„Ciesz się, że jesteś bardziej podobna do niej niż do mnie -powtarzał jej Mo. - Moja głowa wyglądałaby fatalnie na dziewczęcej szyi".
Meggie jednak wolałaby być podobna do niego. Nie było na świecie twarzy, którą by bardziej kochała.
- I tak nie zrozumiałam nic z tego, co mówiliście - wymamrotała.
- To dobrze.
Mo patrzył w okno, jakby Smolipaluch wciąż jeszcze sterczał na podwórku. Potem wstał i idąc do drzwi, powiedział:
- Spróbuj teraz zasnąć.
Ale Meggie nie chciała spać.
- Smolipaluch! Co to w ogóle za nazwisko?! - wybuchnęła. -I dlaczego on cię nazywa Czarodziejskim Językiem?
Mo nic nie odpowiedział.
- A ten, co ciebie szuka... słyszałam, jak Smolipaluch to mówił... ten Capricorn. Kto to taki?
- Ktoś, kogo nie powinnaś znać - uciął ojciec, odwracając się w drzwiach. - Wydawało mi się, że nic nie zrozumiałaś? Dobranoc, Meggie.
Tym razem zostawił drzwi otwarte. Światło z korytarza padało na łóżko, mieszając się z czernią nocy sączącą się przez okno.
16
Meggie leżała, czekając, aż ciemność zniknie i zabierze ze sobą poczucie czającego się nieszczęścia.
Dopiero o wiele później zrozumiała, że nieszczęście nie zrodziło się tamtej nocy. Ono tylko wtedy cichaczem powróciło.
(Tajemnice
- Co robią te dzieci, skoro nie mają książeczek z historyjkami? -zapytat Naftali, a reb Zebulun odparł:
- Jakoś sobie radzą. Książeczki z opowieściami to nie chleb, można bez nich żyć.
- Ja bym nie umiał - stwierdził Naftali.
Isaac Bashevis Singer, Naftali gawędziarz i jego koń Sus
[w:] Opowiadania
Gdy Meggie się obudziła, zaczynało dopiero świtać. Noc pobladła nad polami, jakby deszcz spłukał rąbek jej ciemnej szaty. Budzik wskazywał za kilka minut piątą. Meggie właśnie zamierzała odwrócić się na drugi bok, by spać dalej, gdy poczuła, że ktoś jest w pokoju. Usiadła przerażona i zobaczyła Mo stojącego przed otwartą szafą z jej ubraniami.
- Dzień dobry! - powiedział, wkładając do walizki jej ulubiony sweterek. - Przykro mi, wiem, że jest bardzo wcześnie, ale musimy wyjechać. Chcesz kakao na śniadanie?
Meggie zaspana kiwnęła głową. Na dworze ptaki świergotały tak zawzięcie, jakby już od dawna nie spały.
Mo wrzucił do walizki jeszcze dwie pary spodni, po czym zamknął ją i podniósłszy, ruszył ku drzwiom.
18
- Włóż coś ciepłego, na dworze jest chłodno - dodał, wychodząc.
- Dokąd wyjeżdżamy? - spytała Meggie, ale ojca już nie było w pokoju.
Zdezorientowana spojrzała w okno. Nie zdziwiłaby się, gdyby zobaczyła Smolipalucha, ale na podwórku tylko samotny kos podskakiwał na mokrych od deszczu kamieniach. Meggie włożyła spodnie i jeszcze zaspana poszła do kuchni. W korytarzu stały dwie walizki, torba podróżna i skrzynka z narzędziami Mo. Ojciec siedział w kuchni przy stole i smarował bułki. Prowiant na drogę. Gdy weszła, podniósł głowę i uśmiechnął się, ale Meggie widziała, że jest zmartwiony.
- Nie możemy wyjechać, Mo! - powiedziała. - Dopiero za tydzień zaczynają się wakacje!
- No to co? W końcu nie po raz pierwszy muszę wyjechać z powodu zlecenia, kiedy ty masz jeszcze szkołę.
Miał rację. Zdarzało się to nawet dość często, kiedy jakiś antykwariusz, kolekcjoner książek czy bibliotekarz potrzebował introligatora i Mo otrzymywał zlecenie na oczyszczenie paru wartościowych tomów z pleśni i kurzu lub sporządzenie dla nich nowej szaty. Meggie uważała, że określenie „introligator" niezbyt trafnie oddaje charakter pracy Mo, i dlatego przed kilku laty powiesiła na jego drzwiach do pracowni tabliczkę z napisem: Mortimer Folchart, lekarz książek. A ten lekarz nigdy nie jeździł do pacjentów bez swojej córeczki. Tak było zawsze i tak już pozostanie, cokolwiek by o tym sądzili nauczyciele Meggie.
- Może ospa wietrzna? Czy już kiedyś korzystałam z tej wymówki?
- Ostatnim razem. Kiedy musieliśmy pojechać do tego okropnego typa od Biblii.
Meggie uważnie wpatrywała się w twarz ojca.
- Mo? Czy musimy wyjechać z powodu... wczorajszej nocy?
19
Przez chwilę myślała, że wszystko jej wyjaśni, ale on tylko potrząsnął głową.
- Bzdura, skąd! - zaprzeczył, wkładając kanapki do foliowego woreczka. - Twoja matka miała ciotkę. Ciotkę Elinor. Odwiedziliśmy ją raz, gdy byłaś jeszcze zupełnie malutka. Elinor od dawna chce, żebym zajął się jej książkami. Mieszka nad jednym z jezior w północnych Włoszech, zawsze zapominam, jak ono się nazywa, ale tam jest bardzo pięknie. To zaledwie sześć, najwyżej siedem godzin jazdy - mówił, nie patrząc na nią.
„Dlaczego to musi być akurat teraz?" - chciała spytać Meg-gie, ale nie zrobiła tego.
Nie zapytała też, czy zapomniał, że umówił się z gościem na popołudnie. Za bardzo się bała odpowiedzi. I tego, że Mo znów ją okłamie. Spytała więc tylko:
- Czy jest tak samo śmieszna jak ci inni?
Odwiedzili już razem wielu krewnych. Zarówno rodzina Mo, jak i rodzina matki była bardzo liczna i -jak się wydawało Meg-gie - rozrzucona po całej Europie.
- Owszem, jest trochę dziwna - uśmiechnął się Mo - ale na pewno dojdziesz z nią do ładu. Ma naprawdę cudowne książki.
- Na jak długo właściwie wyjeżdżamy?
- To może trochę potrwać.
Meggie wypiła łyk kakao. Było takie gorące, że sparzyła sobie wargi. Szybko przycisnęła do ust zimne ostrze noża. Mo odsunął krzesło.
- Muszę jeszcze zabrać kilka rzeczy z pracowni - powiedział. - To nie zajmie wiele czasu. Pewnie padasz ze zmęczenia, ale prześpisz się w samochodzie.
Meggie tylko skinęła głową i wyjrzała przez okno. Dzień wstawał szary. Nad polami na wzgórzach wisiała mgła, a pod drzewami zdawały się chować nocne cienie.
- Zapakuj prowiant i weź sobie odpowiednio dużo do czytania! - krzyknął Mo z korytarza.
20
Tak jakby musiał jej o tym przypominać! Przed laty zrobił jej skrzynkę, w której zabierała swoje ulubione książki we wszystkie podróże - te długie i te krótkie, te dalekie i te niezbyt dalekie. „Dobrze jest w obcych miejscach mieć swoje książki" - powtarzał Mo. On sam brał ich zawsze co najmniej dziesięć.
Mo pomalował skrzynkę lakierem w kolorze polnych maków, ulubionych kwiatów Meggie, które można było łatwo zasuszać między kartkami. Na wieku skrzynki Mo wypisał pięknymi, pełnymi zawijasów literami: Skarbiec Meggie. Skrzynkę wyściełał błyszczący czarny jedwab, ale prawie nie było go widać, bo Meggie miała dużo ulubionych książek. I wciąż ich przybywało - przy okazji każdej podróży pojawiały się kolejne.
„Jeśli weźmiesz w podróż książkę - tłumaczył jej wtedy Mo, wkładając pierwszą książkę do skrzynki - wydarzy się coś dziwnego: książka zacznie gromadzić twoje wspomnienia. Potem wystarczy ją otworzyć i znów znajdziesz się tam, gdzie ją wtedy czytałaś. Ledwie przeczytasz pierwsze słowa, wrócą do ciebie obrazy, zapachy, smak lodów, które wówczas jadłaś... Wierz mi, książka jest jak muchołapka. Wspomnienia najlepiej trzymają się kart pokrytych drukiem".
Mo pewnie miał rację. Ale Meggie z innego jeszcze powodu zabierała książki w każdą podróż. To był jej dom na obczyźnie -znajome głosy, przyjaciele, którzy nigdy się z nią nie kłócili, mądrzy i potężni, zuchwali, tacy, co to z niejednego pieca chleb jedli, objechali pół świata, sprawdzili się w niejednej potrzebie. Kiedy była smutna, książki podnosiły ją na duchu i rozpraszały nudę, podczas gdy Mo przycinał skórę i płótno, zszywał na nowo stare kartki, kruche i łamliwe od tych niezliczonych lat życia i niezliczonych palców, które je przewracały.
Niektóre książki towarzyszyły jej zawsze, inne zostawały w domu, bo nie pasowały do celu podróży lub musiały ustąpić miejsca innej, nieznanej jeszcze historii.
21
Meggie przejechała dłonią po grzbietach książek. Które ma zabrać tym razem? Jakie opowieści pomogą zagłuszyć ten lęk, który wśliznął się do ich domu ostatniej nocy? Może jakaś historia pełna zmyśleń? Przecież Moją okłamał. Chociaż dobrze wie, że ona zawsze pozna się na jego kłamstwie. Może Pinokiol Nie. To zbyt niesamowite. I smutne. Ale musi mieć coś trzymającego w napięciu, coś, co przepłoszy z głowy nawet najmroczniejsze myśli. Czarownice. Tak, koniecznie czarownice - z łysymi głowami, zamieniające dzieci w myszy. I Odyseusz wraz z Cyklopem i nimfą, która zaczarowała wojowników w wieprze. Jej podróż nie będzie chyba bardziej niebezpieczna niż podróż Odyseusza?
Z boku po lewej stronie wetknięte były dwie książki z obrazkami, na których Meggie uczyła się czytać. Miała wtedy pięć lat. Na ich kartach wciąż widać było ślady jej drobnego paluszka wędrującego wzdłuż linijek. A całkiem na spodzie, ukryte pod innymi, leżały książki, które Meggie sama zrobiła. Kosztowały ją wiele dni pracy - kleiła, wycinała, malowała wciąż nowe obrazki, pod którymi Mo musiał umieszczać podpisy: Anioł o szczęśliwej twarzy, od Meggi dla Mo. (Gdy swoje imię pisała sama, wtedy zawsze opuszczała „e" na końcu). Przyglądała się chwilę nieporadnym literom, po czym włożyła książkę z powrotem do skrzyni. Oczywiście Mo pomagał jej przy oprawianiu. Wszystkie zrobione przez nią książki zaopatrzył w okładki oklejane papierem w kolorowe wzory. Ponadto podarował jej pieczątkę - z jej imieniem i głową jednorożca - którą Meggie stemplowała należące do niej książki - raz na czarno, raz na czerwono, jak jej akurat przyszło do głowy. I tylko to ją bolało, że Mo nigdy jej tych książek nie czytał. Nigdy.
Podrzucał ją wysoko w górę, nosił po domu na barana, uczył robić zakładki do książek z piórek kosa. Ale nigdy jej nie czytał. Nigdy. Ani jednego słówka, choć bez przerwy go o to prosiła. I dlatego Meggie musiała nauczyć się sama odcyfrowywać czarne znaczki, otwierać skarbiec...
Meggie podniosła się znad skrzynki.
22
Zostało trochę miejsca. Może Mo ma jeszcze jakąś książkę, którą mogłaby zabrać -jak najgrubszą, jak najdziwniejszą...
Drzwi do pracowni ojca były zamknięte.
- Mo?! - zawołała Meggie, naciskając klamkę.
Długi stół roboczy był wymieciony do czysta, nie walał się na nim żaden stempel, żaden nóż, Mo wszystko spakował. Więc może jednak nie kłamał?
Meggie weszła do pracowni i rozejrzała się. Drzwi do Złotej Izby były otwarte. Właściwie była to zwykła komórka na rupiecie, ale Meggie nazwała ją tak dlatego, że ojciec przechowywał tam swoje najcenniejsze utensylia: najdelikatniejszą skórę, najładniejsze materiały, papiery marmurkowe, stemple, którymi odciskało się złote wzory w miękkiej skórze... Meggie wsunęła głowę przez otwarte drzwi i zobaczyła, że Mo owija w szary papier jakąś książkę. Nie była ani specjalnie duża, ani specjalnie gruba. Okładka z bladozielonego płótna wyglądała na mocno sfatygowaną, ale więcej Meggie nie zdążyła dostrzec, bo Mo, kiedy ją tylko zobaczył, szybko schował książkę za siebie.
- Co ty tu robisz? - ofuknął ją.
- Ja... - Meggie zaniemówiła ze zdumienia na widok jego ponurej twarzy. - Ja... chciałam tylko spytać, czy nie masz dla mnie jeszcze jakiejś książki? Te, które mam, już wszystkie przeczytałam i...
Mo przejechał ręką po policzku.
- Jasne. Na pewno coś znajdę - powiedział, ale jego oczy wyrażały wciąż to samo: „Odejdź, odejdź, Meggie", a za plecami szeleścił papier. - Zaraz do ciebie przyjdę, dobrze? Muszę tylko coś zapakować.
Po chwili przyniósł jej trzy książki. Ale nie było wśród nich tej, którą zawijał w szary papier.
Godzinę później wynieśli rzeczy na podwórko. Meggie trzęsła się z zimna. Po deszczowej nocy ranek był chłodny, a blade
23
słońce wisiało na niebie jak moneta, którą ktoś zgubił tam w górze.
Mieszkali dopiero od roku w tej starej zagrodzie. Meggie lubiła widok okolicznych wzgórz, jaskółcze gniazda pod dachem, wyschniętą studnię ziejącą czarną czeluścią, jakby sięgała aż do środka Ziemi. Dom zawsze wydawał jej się za duży, zbyt przewiewny, pełen pustych pokoi, w których gospodarzyły tłuste pająki, ale czynsz był przystępny, a Mo miał tu dość miejsca na swoje książki i warsztat. Poza tym obok domu był tu jeszcze kurnik, a w stodole, w której teraz stał tylko ich stary samochód, można by trzyma...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]