1.12 i 2.10

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

12. Rozjazdy i połączenia torów

Konstrukcja umożliwiająca przejazd pojazdu szynowego z jednego toru na drugi zwana jest rozjazdem. Jest to element nawierzchni kolejowej służący do połączenia torów. Natomiast skrzyżowanie jest miejscem przecięcia dwóch torów w poziomie (bez możliwości zmiany kierunku jazdy przez pojazd).

Rozróżnia się rozjazdy zwyczajne, krzyżowe, skupione i łukowe.

Rozjazd zwyczajny składa się z trzech podstawowych zespołów (zwrotnica, szyny łączące, krzyżownica) oraz zamknięć nastawczych, innych urządzeń zabezpieczających i podrozjazdnic. Zwrotnica jest ruchomą częścią rozjazdu służącą do kierowania kół pojazdu z jednego toru na drugi. Zwrotnica w rozjeździe zwyczajnym składa się z: opornicy prostej (3), iglicy łukowej (2), iglicy prostej (10) oraz opornicy łukowej (11). W skład krzyżownicy wchodzą dwie szyny skrzydłowe (7), dziób (4) i dwie kierownice (6). Zasadniczymi charakterystykami geometrycznymi rozjazdu zwyczajnego są: początek rozjazdu (styk przediglicowy - 1), iglice (2), koniec rozjazdu (styk za krzyżownicą - 7), szyny łączące (9), środek geometryczny rozjazdu (punkt matematyczny), tj. punkt przecięcia osi toru zasadniczego z osią toru zwrotnego (0), kąt rozjazdu (kąt między osiami toru zasadniczego i zwrotnego - α), promień łuku toru zwrotnego (R), skos rozjazdu wyrażony ułamkiem zwyczajnym z jednością w liczniku, np. 1:9, 1:12, 1:18, równy tangensowi kąta α (tg α).

Rozjazdy podwójne jednostronne i dwustronne mają 3 kierunki jazdy i składają się z 2 zwrotnic, 3 krzyżownic, 6 kierownic i torów łączących.

Wymiary rozjazdu to:

·         długość rozjazdu,

·         odległość od początku do punktu matematycznego rozjazdu

·         odległość od punktu matematycznego do końca rozjazdu w torze zasadniczym

·         odległość od punktu matematycznego do końca rozjazdu w torze zwrotnym

·         długość stycznej do łuku toru zwrotnego rozjazdu

Maksymalna prędkość pojazdów szynowych na torze zasadniczym jest taka sama jak w przylegających do niego torach. Prędkość na kierunek zwrotny w rozjeździe bez przechyłki ogranicza wartość przyspieszenia niezrównoważonego (równego 0,65m/s2), co prowadzi do wzoru:

Vdop = 2,9 * √R [km/h]

Zasadniczo należy stosować rozjazdy podstawowych typów (nie krzyżowe, pojedyncze, skosy 1:18,5, 1:14, 1:12, 1:9)

Źródło: Stanisław Sancewicz "Nawierzchnia kolejowa", Warszawa 2010

10. Zasady prowadzenia ruchu kolejowego

W prowadzenie ruchu kolejowego wyróżniamy 2 obszary działalności:

·         Prowadzenie ruchu pociągów pomiędzy posterunkami ruchu (na szlaku)

·         Prowadzenie ruchu na posterunkach ruchu

Prowadzenie ruchu pociągów pomiędzy posterunkami ruchu:

·         Porozumiewanie się posterunków ruchu w sprawie ruchu pociągów - zapowiadanie pociągów:

o        Zapowiadanie telefoniczne

o        Zapowiadanie radiotelefoniczne

o        Za pomocą urządzeń srk, np. blokada liniowa

·         Oddzielanie od siebie jadących pociągów:

o        Prowadzenie ruchu w odstępie drogi (odległości). Polega to na wyznaczeniu elementarnych fragmentów sieci tzn. torów szlakowych lub odstępów i ścisłym przestrzeganiu zasady, że na jednym takim fragmencie może się znajdować co najwyżej jeden pociąg. Metoda ta polega na ścisłym przestrzeganiu powyższej zasady, przy czym dodatkowo jeżeli tor szlakowy jest podzielony na odstępy wszystkie pociągi na tym torze muszą się poruszać w jednym kierunku (nieparzystym lub parzystym). Ważną rolę w tym sposobie odgrywają semafory, które wyznaczają granice szlaków i odstępów oraz procedury związane z obserwacją pociągów i zapowiadaniem.

o        Prowadzenie ruchu w odstępie czasu, tzn. kolejny pociąg jest wyprawiany po upływie określonego czasu potrzebnego np. na to, aby poprzedni pociąg dojechał do kolejnej stacji.

o        Jazda na widoczność

o        Jazda w ruchomym odstępie (zapewniana przez system ETCS).

·         Cztery podstawowe czynności zapowiadawcze

o        Żądanie pozwolenia na wyprawienie pociągu

o        Danie pozwolenia na wyprawienie pociągu

o        Oznajmienie odjazdu pociągu

o        Potwierdzenie przyjazdu pociągu

Prowadzenie ruchu na posterunkach ruchu:

·         Dwie zasady:

o        Zasada centralizacji decyzji - decyzja zależy wyłącznie od Dyżurnego Ruchu (Dysponującego)

o        Zasada decentralizacji czynności - czynności wykonują uprawnieni pracownicy na polecenie lub za zgodą dyżurnego ruchu

·         Operacje związane z przyjmowanie, wyprawianiem i przepuszczaniem pociągów:

o        Wybór drogi przebiegu pociągu

o        Polecenie przygotowania drogi przebiegu pociągu

o        Przygotowanie drogi przebiegu pociągu

o        Sprawdzenie przygotowanej drogi przebiegu pociągu

o        Zgłoszenie przygotowania drogi przebiegu pociągu

o        Polecenie wydania zezwolenia na jazdę pociągu

o        Zezwolenie na jazdę pociągu

o        Obserwacja jadącego pociągu

o        Zgłoszenie wjazdu/wyjazdu pociągu

o        Rozwiązanie drogi przebiegu pociągu