1. Państwo i władza

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Państwo to trwała wspólnota ludzi, zajmująca określone terytorium, poddana zwierzchnej władzy. Jest polityczną, suwerenną, terytorialną i przymusową organizacją społeczeństwa. Pojęcie wprowadził: Piccolo Machiavelli. Inne definicje państwa:

a)Arystoteles-(koncepcja) jako efekt naturalnego rozwoju społeczeństwa

b)św. Tomasz z Akwinu (Katolicka nauka społeczna) samowystarczalna społeczność, uznająca określony porządek prawny

c)Immanuel Kant- rodzaj ludzkiej zbiorowości żyjącej według określonego porządku prawnego

d)Georg Wilhelm Friedrich Hegel- wartość absolutna i nadrzędna. „Państwo Bogiem na ziemi”. Interesy państwa przed interesami jednostki.

e)Karol Marks-(koncepcja marksistowska)- organizacja przymusowa i narzędzie klasy panującej

f)Georg Jellinek (klasyczna trójelementowa definicja państwa)-elementy państwa: ludność, terytorium i władza najwyższa

Państwo i jego elementy:

a)organizacja polityczna- – władza jest podmiotem, który koordynuje i organizuje współprace dużych grup społecznych, zarządza nimi oraz tworzy i utrzymuje ład społeczny

b)organizacja suwerenna

-Zewnętrzna - Państwo jest podmiotem prawa międzynarodowego niezależnym od innych państw.

-Wewnętrzna - Władza państwowa jest zwierzchnia, która sama może decydować o swym zakresie.

- Racja Stanu – wzgląd na dobro państwa, wyższość interesu państwa nad innymi interesami.

c)organizacja terytorialna- obejmuje ludzi związanych ze ściśle określonym terytorium.

- Terytorium Państwa – ląd, wody przybrzeżne, przestrzeń powietrzna statki, samoloty i ambasady

d)organizacja przymusowa- przynależność do niej ma charakter sformalizowany

-Obywatelstwo – przynależność państwowa zobowiązująca do wypełniania określonych obowiązków i dająca uprawnienia ustalone przez prawo danego państwa. Osoby nie posiadającej żadnego obywatelstwa nazywa się bezpaństwowcami

Koncepcje genezy państwa:

-umowa społeczna: 18-wieczny pomysł (Rousseau), państwo jest umową społeczną, umowa między członkami społeczeństwa a zaczątkiem państwa.

-teoria podboju i przemocy (Gumplowicz)- powstanie państwa w wyniku podboju plemion słabszych przez silniejsze

-koncepcja teistyczna (św. Augustyn)- boskie pochodzenie władzy państwowej

-koncepcja marksistowska (Fryderyk Engels)-  powstanie państwa wynikiem rozpadu wspólnoty pierwotnej i wytworzenia się klas społecznych

Władza- to zdolność wydawania i egzekwowania decyzji. Jednym z najważniejszych rodzajów władzy społecznej jest władza polityczna, czyli zdolność wydawania, narzucania i wymuszania (egzekwowania) decyzji w skali społecznej, możliwość wpływania na ludzi tak, aby zachowywali się w sposób oczekiwany i pożądany.

Władza państwowa i jej legitymizacja:

(to proces spoleczny, polegajacy na dialogu miedzy osobami pragnacymi wladzy i tymi które maja się podporzadkowac. Autorem podstaw legitymizacji jest Max Weber.)

a)legalna władza => prawo

- rządzący zdobywają i sprawują władze z mocy obowiązującego prawa.

b)tradycyjna władza=> dziedziczone wynikające z tradycji

- utrwalona tradycja, dająca określonym osobom (rodom) prawo do dziedziczenia władzy, która pochodzi od Boga dzięki czemu jest trwała i ciągła.

c)charyzmatyczna władza => łaska

- oparta jest na przeświadczeniu że sprawujący władze nabył do niej prawo dzięki posiadaniu jakiś wyjątkowych właściwości i zdolności (np. męstwo, sprawiedliwość, talent organizacyjny, zdolności przywódcze świątobliwość itp.)