017

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Mieczysław B.B. Biskupski

długo2. Było to dla Polaków szczególnie pechowe w przypadku Negri, która, przy całym swoim powszechnie znanym zacho­waniu, otwarcie okazywała patriotyzm i dbała o polską społecz­ność w Ameryce. W 1923 roku na przykład, pięć lat po odzy­skaniu przez Polskę niepodległości, złożyła wieniec na pomniku Tadeusza Kościuszki w Chicago, ku zachwytowi miejscowych Polaków. Oświadczyła: „Nie przybyłam tu dla majątku. Nie szukam chwały. Pragnę choćby skromną cegiełką przyłożyć się do sławy naszej odrodzonej, ukochanej Ojczyzny". Później ło­żyła na polską parafię rzymskokatolicką w Teksasie. W latach trzydziestych odmówiła występu w niemieckim filmie, ponieważ uznała go za obraźliwy dla Polski. Przez krótki okres była najle­piej opłacaną aktorką w Hollywood; w ciągu kilku lat zarobiła ponoć 6 milionów dolarów3 Nigdy wcześniej ani później żaden Polak nie łączył takiej popularności i pozycji w Hollywood z tak otwartym przywiązaniem do kraju4. Jej kariera w Hollywood skończyła się jednak z końcem lat dwudziestych.

Gilda Gray również występowała w Hollywood bardzo krótko; zagrała w latach dwudziestych kilka ważniejszych ról, które przy­niosły ogromny sukces kasowy. Przeszła jednak atak serca i zban­krutowała w ciągu następnych kilku lat, co w zasadzie zakoń­czyło jej karierę, nie licząc jednego filmu w roku 1936. Podczas drugiej wojny światowej poświęciła się sprawie polskiej i została odznaczona za swoje starania przy zbiórkach pieniędzy. Do tego

2              Apolonia Chałupiec urodziła się w Lipnie w zaborze rosyjskim. Jej matka
była Polką, a ojciec Słowakiem przynajmniej częściowo cygańskiego pocho-­
dzenia. Wyemigrował do Polski i zaangażował się w antycarską patriotycz­-
ną działalność polityczną, za co został uwięziony na warszawskim Pawiaku.

3              Ponad 290 tyś. uncji złota, czyli ponad 420 min dolarów z roku 2011
[przyp. tłum.].

4              Negri podczas drugiej wojny światowej pracowała w Polskim Czerwonym
Krzyżu. Żarliwy patriotyzm widać w jej pamiętnikach, w których między
innymi przyznaje, że nie mogła się powstrzymać od łkania na mszy pogrze­-
bowej marszałka Piłsudskiego w 1935 roku.

38

Polska obecność w amerykańskim kinie przed rokiem 1939

czasu zniknęła jednak z Hollywood5. Jeszcze krótsza była kariera urodzonej w Warszawie Estelle Clarke (Stanisławy Zwolińskiej). Choć wystąpiła w dziesięciu filmach, w coraz większych rolach, pomiędzy 1924 a 1928 rokiem, jej kariera na tym się zakoń­czyła; miała wówczas dwadzieścia dziewięć lat.

Lyda Roberti (córka Polki i Niemca, artystów cyrkowych) miała tragiczne życie. Urodzona w Warszawie, lecz wychowana w Szanghaju i innych egzotycznych miejscach, zrobiła przed­wczesną karierę, u kresu której była utalentowaną i popularną aktorką komediową w Hollywood. Zagrała co najmniej dwie role postaci najwyraźniej polskich, jedną w Dancers in tbe Dark (Paramount, 1932) i drugą w George Whites 1935 Scandals (Fox, 1935). Chyba najlepiej znana jest z błyskotliwej kreacji komicznej Maty Machree (niepewnej narodowości) w ekscen­trycznej komedii studia Paramount z 1932 Million Dollar Legs. Zmarła jednak z powodu zatrzymania akcji serca, schylając się, by zawiązać but, w 1938 roku. Była u szczytu sławy, mając za sobą serię udanych filmów. Miała niewiele ponad 30 lat.

Przedwcześnie i tragicznie zakończyła się również kariera Milizy Korjus (Korcjusz). Urodziła się w Warszawie w roku 1909; jej matka pochodziła z litewsko-polskiej rodziny szla­checkiej (Gintowt), ojciec zaś był Estończykiem. Dzieciństwo spędziła na sowieckiej Ukrainie, ale jako nastolatka uciekła w 1927 rroku do Estonii. Ze względu na krótki pobyt w Niem­czech była później reklamowana w Hollywood jako „Berliński Słowik". Jako utalentowany sopran koloraturowy zrobiła dobre wrażenie swoim pierwszym filmem, poważną produkcją wy­twórni MGM The Great Waltz i została nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Podpisawszy kontrakt

5 Jan-Christopher Horak uważa Negri za bardzo ważną postać w Hollywood; wydaje się jednak, że nie zna jej narodowości i sugeruje, że była Niemką.

39