01. Krótko o Białej Podlaskiej

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Historia miasta

W dokumentach historycznych po raz pierwszy Biała Podlaska pojawiła się w 1481 r.

Jej pierwszymi Właścicielami byli Illniczowie, za założyciela uchodzi Piotr Janowicz Biały - wojewoda trocki, hetman Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tym okresie Biała znajdowała się w województwie brzeskim w Wielkim Księstwie Litewskim. W II połowie XVI wieku miasto przeszło we władanie rodu Radziwiłłów, miało to miejsce w 1569 r. na podstawie zapisu w księgach ziemskich. Okres ten, trwający dwa i pół wieku, przyniósł rozkwit i przyczynił się do szybkiego rozwoju miasta, przez długi czas zwanego Białą Książęcą lub Białą Radziwiłłowską. Za władania Radziwiłłów wzniesiono obronny zamek, z fundacji Krzysztofa Ciborowicza Wilskiego założono Akademię Bialską, którą ustanowiono w 1633 r. filią Akademii Krakowskiej (obecnie mieści się tu Liceum Ogólnokształcące im. J.I. Kraszewskiego), wybudowano wiele świątyń, a także szpital.

W latach 1655-60 miasto zostało znacznie zniszczone przez Szwedów, wojska Rakoczego i kozaków Chowańskiego. Jednak za sprawą Michała Radziwiłła i jego żony Katarzyny z Sobieskich szybko podniosło się z upadku. W XVII wieku Aleksander Ludwik Radziwiłł nadał Białej prawa miejskie. Swój herb miasto zawdzięcza synowi Aleksandra, Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi, przedstawia on świętego Michała stojącego na smoku z mieczem i wagą w rękach. Kolejnym zniszczeniom Biała uległa w okresie prześladowań Unitów Podlaskich pod koniec XIX wieku.

Szybki rozwój miasta miał miejsce w okresie międzywojennym, powstała wówczas fabryka Raabego, elektrownia miejska, Podlaska Wytwórnia Samolotów. II Wojna Światowa zatrzymała rozwój miasta, ale po jej zakończeniu Biała poszerzyła swój zasięg terytorialny, rozwinął się przemysł włókienniczy i meblarski.

W 1975 r. Biała Podlaska została stolicą województwa, co przyczyniło się do dwukrotnego zwiększenia liczby jej mieszkańców w ciągu 20 lat. Po reformie administracyjnej w 1999 roku ma status powiatu grodzkiego i wiele uprawnień predestynujących ją do roli głównego ośrodka administracyjnego regionu.