01. WYKLADY dla kandydatow na ...

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Przedmiot:    METODYKA  NAUCZANIA

Tematy:                                                                                                                                                          str.

1. Proces nauczania:
              a/ podstawowe definicje,              .......................................................................................

-          Metodyka

-          dydaktyka                                         

              b/ ogniwa procesu nauczania......................................................................................

              c/ zasady nauczania /kształcenia/...............................................................................

d/ metody nauczania.....................................................................................................

e/ formy nauczania.......................................................................................................

2. Środki dydaktyczne:

              - film dydaktyczny,

- programy komputerowe,

- makiety, plansze, foliogramy,  itp.

3. Kształtowanie  umiejętności zawodowych:

              - podstawowe pojęcia motoryki.

4. Szkolenie dorosłych

              a/ system szkolnictwa,

              b/ potrzeba uczenia się,

              c/ samokształcenie dorosłych /organizacja/

              d/ uwagi ogólne.

5. Technika pracy umysłowej /motywacje/:

              a/ motywy uczenia się,

              b/ cechy i formy uczenia się,

              c/ praca z książką i sporządzanie notatek,

              d/ higiena pracy umysłowej.

6. Konspekty zajęć teoretycznych i praktycznych.

7. Kontrola i ocena w nauczaniu:

              a/ plan nauczania kandydatów na kierowców,

              b/ ocenianie kwalifikacji kandydata na kierowcę,

              c/ charakterystyka absolwenta,

              d/ podział tematyczny  i czasowy zajęć na kursach   prawa jazdy,

8. Rodzaje i formy  egzaminowania:

9. Testy wiadomości i umiejętności

              - wady i zalety

10. Zasady przeprowadzania  państwowych egzaminów teoretycznych i praktycznych.

PODSTAWOWE DEFINICJE:

1.      Metodyka – (gr.) 1. Zbiór zasad dotyczących sposobów wykorzystywania jakiejś pracy lub trybu postępowania prowadzącego do określonego celu.

      2. W pedagogiceà dydaktyka szczegółowa jakiegoś  przedmiotu szkolnego

            omawiającego cele i sposób nauczania tego   przedmiotu( z greckiego).

- wg Słownika języka polskiego wyd. II .

2.      Metodyka – (gr.) – w znaczeniu ogólnymà zespół wytycznych dotyczących sposobów postępowania efektywnych ze względów na określony cel.

- wg Encyklopedii powszechnej PWN.

DYDAKTYKA:

Termin ten wywodzi się z języka greckiego; trzy pojęcia    1. didacticos              - pouczający

                                                                                                                2. didasco              - uczę, nauczam

                                                                                                                3. didascalos              - nauczyciel

              Początkowo  dydaktykę uważano za sztukę lub za teorię nauczania.

Inne definicje:

              -  dydaktyka – (wg M. Baranowskiego) określa zasady i sposoby łatwego i skutecznego udzielania nauki, odpowiada ona na pytanie, czego (przedmioty i materiał nauczania), jak (metody), gdzie (miejsce) należy uczyć i kto ma uczyć,

              - dydaktyka – (wg M. Heilperna) jest to nauka „mająca na celu rozważanie zasad, sposobów i warunków udzielania wiedzy i różnych umiejętności”, rozważa ona istotę nauczania, cel, warunki (miejsce, czas) i okoliczności nauczania, przedmioty nauczania, kogo ma uczyć, sposoby uczenia (systemu, metody), środki pomocnicze, wyniki nauczania,

              - dydaktyka – (wg L. Zarzeckiego) jest  ogólna,  nie podaje przepisów postępowania, lecz „zajmuje się sprawą przedstawienia najogólniejszych zasad nauczania”,

- dydaktyka – (wg W. Okoń) zajmuje się badaniem czynności nauczycieli i uczniów w ich wzajemnym związku,

-  dydaktyka – (wg W. Okonia) jest nauką o kształceniu, jego celach i treściach oraz o jego metodach, środkach i organizacji,

- dydaktyka – (wg Cz. Kupisiewicza) zajmuje się analizą wszelkiego uczenia się i nauczania organizowanego w sposób świadomy, systematyczny i planowy, inaczej – analizą wszystkich czynności składających się na proces nauczania – uczenia się.

Podsumowując można stwierdzić: dydaktyka ogólna może odnosić zarówno do wszystkich elementów procesu kształcenia(celów, treści, metod itd.), jak i do wybranych(np. celów i treści).

We współczesnej dydaktyce zakres jej pojęcia rozszerza się na cały zakres zadań, procesu dydaktycznego, czyli nauczycieli i uczniów, cele, treści, wartości, metody i środki, warunki i organizacja.

OGNIWA   PROCESU    NAUCZANIA

Df    procesu   kształcenia /jest kilka/:             

-         to system powiązanej ze sobą działalności nauczyciela i uczniów, w toku którego tworzone są niezbędne warunki do świadomego i trwałego przyswajania przez uczniów  wiadomości, umiejętności i nawyków przewidzianych  w programie nauczania.

Co to jest:

1/ Nauczanie ?

Wg – W. Okonia – to planowa i systematyczna praca nauczyciela  z uczniami

                               polegająca na wywoływaniu i utrwalaniu zmian ich wiedzy,

                              dyspozycji, postępowania i całej osobowości – pod wpływem

                              uczenia się i opanowania wiedzy, przeżywania wartości i

                              własnej działalności praktycznej.

2/ Uczenie się ?

Wg W. Okonia – to proces, w toku którego na podstawie poznania, ćwiczenia i

                         doświadczenia powstają nowe formy zachowania się  i działania

                         lub  ulegają zmianom formy wcześniej nabyte.

Zatem – na proces kształcenia składają  się  trzy elementy - osoby i stosunki

zachodzące między nimi, a przede wszystkim:

              1/ nauczyciel, jako  nadawca informacji /treści/ i organizator procesu uczenia się                                   

                                  uczących,

              2/ uczący się, jako odbiorcy informacji i wykonawcy określonych czynności

             związanych z percepcją /spostrzeganiem/,   recepcją /rozumieniem/

                                 oraz  przetwarzaniem   /stosowaniem/  wiadomości w praktyce,

              3/ projektodawcy modeli teoretycznych, czynnościowych i materialnych.

              Czynności  uczenia się, to takie  które wykonywane są przez uczącego się  dla przyswojenia przez siebie  określonego zasobu wiadomości, umiejętności teoretycznych i praktycznych, a także ukształtowania nawyków i postaw celem  wykonywania odpowiednich  funkcji zawodowych i niezawodowych.

              Czynności nauczania polegają przede wszystkim na planowym, systematycznym i racjonalnym:

8organizowaniu procesu uczenia się  uczących się;

8przekazywania gotowych wiadomości i wzorów umiejętności oraz zachowań

    uczących się;

8kontrolowaniu przyswojenia przez nich wiadomości, umiejętności  i nawyków oraz

    podstaw niezbędnych do wykonywania określonych funkcji zawodowych,

    społecznych i osobistych;

8podejmowaniu ewentualnych działań w przypadku niewystarczającego opanowania

    wiadomości, umiejętności i postaw.

              Idąc dalej tym tokiem myślenia można stwierdzić, że proces kształcenia potocznie można określić jako proces nauczania-uczenia się, gdyż:

-         czynności nauczyciela to „nauczania”,

-         czynności ucznia to „uczenie się”.

A więc,  proces  kształcenia to  logicznie zwarty układ czynności nauczyciela i uczących się,  mający na celu spowodowanie pożądanych zmian w sferze psychosomatycznej każdego z uczących się.

Uczący się  to inaczej uczeń, uczestnik zajęć kursowych, student, itp.

              Do podstawowych warunków teoretycznych procesu  dydaktycznego należą:

-         zasady,

-         metody,

-         formy nauczania i uczenia się.

Do warunków materialnych:

-         pomieszczenie,

-         teren otwarty

z wyposażeniem  w odpowiedni sprzęt  oraz środki dydaktyczne /rys. niżej/.

Zasady

nauczania

i uczenia się

i uczenia się

Formy pracy

nauczyciela

i uczącego się

/wykładowca, instruktor,

lektor i inni/

              Cele i treści  kształcenia

/uczeń, uczestnik kursu i inni/

...